TIENANMEN 1989

Pour le courrier des lecteurs de divers journaux romands :

Il y a 20 ans : le massacre de Tienanmen.
Maintenant : deux peuples sacrifiés, les Tibétains et les Taiwanais. La Chine ne veut rien entendre. La situation au Tibet est un génocide. Mes amis taiwanais me disent : « On est un peuple sans voix, le monde ne nous entend pas, on nous oublie. En fait, on n’est même pas un pays… » Pas membre de l’ONU ; sous la menace d’une attaque chinoise au moindre désir d’indépendance ; il a fallu la grippe actuelle pour que Taiwan puisse être « observateur » à l’Organisation Mondiale de la Santé. Et les Etats du monde, la plupart, craignent de reconnaître Taiwan et de froisser le grand voisin au drapeau rouge… A Taiwan vivent 23 millions de personnes sur une île à peu près grande comme la Suisse, et montagneuse de surcroît.
Où est le droit des peuples à décider eux-mêmes de leur appartenance ?
Une ouverture en Chine ? Sur le commerce et les gains, oui.
Tout le reste n’est que propagande.

Mireille Grosjean, Les Brenets

2009-06-04

Kiel letero de leganto (al diversaj ĵurnaloj de Romandio)

Antaŭ 20 jaroj: la masakro en Tienanmen placo (Pekino, Ĉinio)
Nun: du fordonitaj popoloj, Tibetanoj kaj Tajvananoj. Ĉinio volas nenion aŭdi. La situacio en Tibeto estas genocido, popolomortigo. Miaj tajvanaj amikoj diras al mi: “Ni estas popolo sen voĉo, la mondo ne aŭdas nin, oni forgesas nin. Fakte ni eĉ ne estas ŝtato…” Ne membro de UN; sub konstanta minaco de ĉina atako kaze de iu paŝeto al sendependeco; pro la nuntempa gripo Tajvano estis akceptita kiel “observanto” ĉe Monda Organizo pri Sano. Kaj plej granda parto de la ŝtatoj de la mondo timas rekoni Tajvanon, ĉar ili timas ĝeni la grandan najbaron kun ruĝa flago… Sur Tajvano vivas 23 milionoj da homoj sur insulo proksimume granda kiel Svislando, plie multe kovrita per montoj. Kie estas la rajto de la popoloj mem decidi pri sia sorto, sia aparteno?
Ĉinio malfermas sin? Por komerco kaj mongajno, jes. Kaj la cetero estas nur propaganda…

Mireille Grosjean
Les Brenets
2009-06-04